ترسیم نقشه‌ی تلفیقی آلودگی به نیترات و فسفر در آب زیرزمینی دشت شهرکرد و بررسی تغییرات آن طی یک دوره چهار ساله

Authors

  • الهام فتحی هفشجانی دانش‎آموخته‏ی کارشناسی‏ارشد گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد.
  • حبیب بیگی هرچگانی استادیار گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد.
Abstract:

     تشدید آلودگی آبخوان شهرکرد از مقایسه‌ی شاخص‌های ساده‌ی آماری حاصل از نتایج نمونه‌برداری دوره‌ای و روش‌های جاافتاده قابل درک و محرز است اما مدیریت تلفیقی آبخوان نیازمند روش‌های نوین‌تری است.  هدف اصلی این پژوهش بررسی تغییرات توام آلودگی آب زیرزمینی دشت شهرکرد به نیترات و فسفر طی یک دوره چهارساله به روشی نوین بود. برای این منظور، نقشه‌های نیترات و فسفر بر اساس حدود مجاز سازمان بهداشت جهانی نرمال شده و سپس به نقشه­های رتبه تبدیل شدند.  با استخراج وزن هر مولفه از نقشه رتبه‌ی آن نقشه­ی شاخص تلفیقی نیترات و فسفر برای سال‌های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۹ تهیه شد. نقشه‌ی تغییرات شاخص تلفیقی برای دوره‌ی چهار ساله از تفاضل دو نقشه به دست آمد. هم‌بستگی قوی نقشه­ی تلفیقی  با نقشه‌های نیترات (۹۴/۰=r)  و فسفر (۸۷/۰=r) حاکی از انعکاس درست توزیع نیترات و فسفر در آن بود. نقشه‌ی تفاضل شاخص تلفیقی افزایش آلودگی آب را حداقل۲ درصد، حداکثر۴ درصد و به طور میانگین ۸/۲ درصد برآورد کرد.  در طی این دوره، حدودا در ۳/۵ درصد سطح آبخوان کیفیت آب نسبتا خوب‌تر به کیفیت نسبتاً پائین‌تر افت کرده است. نیترات در مقایسه با فسفر سهم بیشتری در آلودگی آبخوان شهرکرد دارد اما در طی این دوره سهم فسفر افزایش یافته است. به‌کارگیری روش به کار رفته در پژوهش‌ حاضر، یعنی محاسبه‌ی شاخص تلفیقی در محیط جی‌آی‌اس، و به دنبال آن تفاضل نقشه‌ها قادر است تغییرات آلودگی آبخوان را به صورت کمی‌تر  و  احتمالا واقعی‌تر آشکار سازد. با این روش سهم نسبی و روند تغییرات سهم هر آلاینده نیز قابل برآورد است. تهیه نقشه­ی تلفیقی  و محاسبه‌ی شاخص آلودگی آب‌های زیرزمینی به نیترات و فسفر برای ارزیابی احتمال رشد جلبکی و پیامدهای آن (گرفتگی لوله‌های آب کم‌فشار، تغییر بو و طعم آب و هزینه‌های تصفیه) مفید به نظر می­رسد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ترسیم نقشه ی تلفیقی آلودگی به نیترات و فسفر در آب زیرزمینی دشت شهرکرد و بررسی تغییرات آن طی یک دوره چهار ساله

تشدید آلودگی آبخوان شهرکرد از مقایسه ی شاخص های ساده ی آماری حاصل از نتایج نمونه برداری دوره ای و روش های جاافتاده قابل درک و محرز است اما مدیریت تلفیقی آبخوان نیازمند روش های نوین تری است.  هدف اصلی این پژوهش بررسی تغییرات توام آلودگی آب زیرزمینی دشت شهرکرد به نیترات و فسفر طی یک دوره چهارساله به روشی نوین بود. برای این منظور، نقشه های نیترات و فسفر بر اساس حدود مجاز سازمان بهداشت جهانی نرمال ...

full text

تغییرات مکانی و پهنه‌بندی نیترات و فسفات آب زیرزمینی شهرکرد طی یک دوره پنج ساله

Trends in groundwater pollution with nitrate and phosphate may be an indication of water resources management. The aims of this research were to determine changes in nitrate and phosphate concentration and changes in spatial variability patterns of nitrate and phosphate and distribution over a 5-year period. To do this, 100 agricultural wells were sampled in the years 2006, 2010 and 2011, and a...

full text

تغییرات مکانی و پهنه بندی نیترات و فسفات آب زیرزمینی شهرکرد طی یک دوره پنج ساله

روند آلودگی نیتراتی و فسفاتی آب زیرزمینی می تواند حاکی از نحوه مدیریت آب این منابع باشد. هدف از این پژوهش بررسی تغییرات در غلظت نیترات و فسفات و الگوهای مکانی توزیع نیترات و فسفات آبخوان شهرکرد در طی یک دوره پنج ساله است. به این منظور از 100 حلقه چاه کشاورزی در طی سال‏های 1385، 1389 و 1390 نمونه برداری و غلظت نیترات و فسفات اندازه گیری شد. از سال 1385 تا 1390 میانگین غلظت نیترات آبخوان از 18 به...

full text

پایش روند تغییرات کیفی آب‌های زیرزمینی چهار دشت استان گیلان طی یک دوره 12 ساله

Background and Objective: Drought and water shortage in recent years caused rice farmers to use maximum groundwater as a secure source. However, the rice is affected not only by the quantity but also by the quality of water. The purpose of this study was to evaluate trend of quality parameters of groundwater in wet and dry periods in 4 plains including Astaneh, Talesh, Lahijan and Foumanat, whi...

full text

آلودگی آب های زیرزمینی دشت اوان به نیترات و بررسی پتانسیل و منشا آلایندگی آن

  به علت رشد روزافزون فعالیت های کشاورزی در دشت اوان و مصرف بیش از حد کودهای کشاورزی در این منطقه، بررسی وضعیت نیترات و ارزیابی پتانسیل آلودگی آن در آبهای زیرزمینی منطقه از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این پژوهش، از 16 حلقه چاه در حال استفاده و آب های سطحی منطقه نمونه برداری و غلظت نیترات آن ها تعیین شد. بررسی مکانی یون نیترات نشان داد که بیشترین غلظت نیترات بین 31 تا 37 میلی گرم در لیتر بوده...

full text

الگوهای تغییرات مکانی و پهنه‌بندی زمین آماری نیترات و فسفات در آب زیرزمینی دشت شهرکرد

در اکثر نقاط جهان آب زیرزمینی تأمین کننده اصلی آب شرب است. آب زیرزمینی شهرکرد نیز آب شرب ساکنان دشت را تأمین می­کند. هدف از این پژوهش،  بررسی زمین­ آماری غلظت نیترات و فسفات آبخوان دشت شهرکرد و تهیه نقشه‌های پهنه­بندی نیترات و فسفات در این آبخوان است. برای این منظور از 100 حلقه چاه کشاورزی طی سه نوبت در سال 1389 نمونه­برداری و غلظت نیترات و فسفات اندازه­گیری شد.  نتایج این مقاله بر اساس میانگ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 38  issue 2

pages  65- 75

publication date 2015-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023